Een maand geleden werd ik ermee geconfronteerd dat een van mijn dierbaren had besloten zich tegen Corona te laten vaccineren. Het was als of iemand een vliegwiel in mij in gang had gezet. Ik kon niet meer slapen, niet meer eten. Ik was zo bang. In gesprekken werd duidelijk dat diegene net zo bang voor een opname in het ziekenhuis is als ik voor de werking van het vaccin.

Wie heeft er gelijk?

Dat is niet de juiste vraag. Daarom gaat het namelijk niet. De vraag is: Waar kies ik voor? en Voor welke keuze kan ik mijn verantwoordelijkheid dragen?

Terugtrekken om te onderzoeken

De erop volgende dagen ben ik mij terug gaan trekken om te onderzoeken wat hier met mij aan de hand was. En ik zag mijn angst. Mijn angst die alles overheerste. Mijn angst die naar gelijk schreeuwde. Mijn angst die verwijten opsomde en scheiding tussen mij en hen, die “het doen”, opriep. Ik zag hoe destructief die angst was.

En ik vroeg mij af, heel diep in mij, waar ik eigenlijk bang voor was. Ja, ik was bang om de gezondheid van die persoon, maar ik zag ook een stuk “we denken hetzelfde” verdwijnen. Dus ik was ook bang verbinding te verliezen.

Langzaam kwam ik weer tot mezelf. Iedereen heeft het recht zijn eigen pad te kiezen, zonder oordeel. Waarvoor een ander kiest heeft helemaal niets met mij te maken.

Iedereen maakt zijn keuzes ook onbewust vanuit zijn angsten en ervaringen, die op basis van zijn achtergrond en omgevende structuren zijn ontstaan.

Als we naar binnen gaan, stil worden en bekijken wat er diep in ons sluimert, kunnen we inzicht krijgen in waar angsten, die ons dusdanig uit ons midden kunnen halen vandaan komen. Angst om verlaten te worden, angst iemand niet te kunnen beschermen, angst voor de waarheid, angst om te voelen, angst voor de dood, noem maar op.

Ons reptielenbrein zegt: “Je overleeft het niet als je buitengesloten wordt.”

Een van de angsten die ons regelmatig vanuit ons reptielenbrein onbewust stuurt, is de angst om buitengesloten te worden. Vroeger betekende uit de groep uitgesloten te worden dat je het niet kon overleven, dus het gaat uiteindelijk om doodsangst. Om deze angst niet te hoeven voelen, gaan we ons gedragen naar de regels van de groep bij die we willen horen – b.v. familie, (sport-) groep, werkteam, religie, cultuur, nationaliteit. We noemen dat ook loyaliteit. De groep biedt ons bescherming en veiligheid zolang wij de regels van de groep in acht nemen en bereid zijn de regels op te volgen.

Kiezen voor mezelf of voor de regels van de groep of het systeem – alles heeft een “prijs”.

Soms wil je voor je persoonlijke ontwikkeling iets anders dan de groep bij die je hoort. Stel je komt uit een familie waar het gebruikelijk is met je handen te werken. Jezelf bent gefascineerd door muziek en je wilt graag naar het conservatorium. Jouw omgeving vindt daar echter iets van – te dromerig, daar kun je je huis niet mee betalen, leer een fatsoenlijk beroep. Om voor jouw droom en jezelf te kiezen, moet je het risico nemen om een scheve blik te krijgen of zelfs als vreemde eend in de baai buitengesloten te worden. Of - dat is een andere mogelijkheid - je buigt voor de traditie en leert een praktisch beroep, de prijs die je daarvoor betaald is jouw droom.

Waar kies jij voor?

Gelukkig zijn we heden ten dage meestal niet meer in existentiële nood als we kiezen voor ons zelf. Maar de weg tot deze keuze gaat via het loslaten van de loyaliteit en dat roept angst op. We voelen ons als verrader of we voelen plotseling eenzaamheid. Waar we ook voor kiezen, we betalen er een prijs voor, dat wil zeggen we leveren iets anders voor in.

Waarvoor ben jij bereid jouw prijs te betalen en verantwoordelijkheid te dragen? Voor het veilige gevoel binnen jouw familie of voor het vervullen van je droom of levensovertuiging?

Vaak zijn we ons niet eens bewust dat onze keuzes beïnvloed zijn door de (ongeschreven) regels van het systeem waarin we ons bevinden of waar we uit komen.

Wil je kijken waar jouw angsten vandaan komen of welke loyaliteiten jou onbewust beïnvloeden? Dan is het kijken naar de omgeving, naar het systeem, waaruit je komt en waarin je leeft verhelderend. Dat kun je door middel van een (familie-) opstelling.

Ik begeleid jouw opstelling graag.

Christiane Hilgenberg